En basit açıklaması ile özel eğitim, bir çocuğun dikkat dağınıklığı, hiperaktivite, otizm, üstün zeka vb. nedenlerden ihtiyaç duyduğu eğitimdir.
özel eğitim; fiziksel, zihinsel, iletişimsel, sosyal ve duygusal gelişimlerindeki özellikler nedeniyle normal gelişimden farklılık gösteren ve normal eğitim-öğretimden yararlanamayan, kısmen yararlanan veya yararlandığı hâlde destek programları ile eğitimlerini devam ettirebilen bireyler için; özel olarak yetiştirilmiş personel tarafından ekip anlayışıyla sunulan özel yöntem ve araçlarla gerekirse özel eğitim kurumları gibi özel mekanlarda her özel gereksinimli grup için farklı olarak geliştirilmiş özel programlarla verilen eğitimdir.
Özel eğitim her çocuğun bireysel ihtiyacına göre kişiselleştirilmesi gereken bir programdır. Özel eğitim kurumları ve özel eğitim merkezi programları normal sınıf müfredatı gibi standart olmamalıdır. Buradaki en önemli şey çocuğun ilerleme kat etmesi için ihtiyaç duyduğu özel eğitim materyalleri gibi tüm kaynakların sağlanmasıdır.
Özel Eğitimin amaçları
- Özel eğitime ihtiyaç duyan bireyin, toplum içinde iş birliği içerisinde yaşayabilmesini ve çevresi ile uyum içerisinde üreten kişiler olması
- Toplum içerisinde bireylerin bağımsız yaşayabilecek temel yaşam becerilerine sahip olabilmeleri
- Özel eğitime ihtiyaç duyan bireylerin potansiyellerini en üst seviyeye çıkarmaktır
Özel Eğitimde Ekip Çalışması
Özel eğitimde ekip çalışması, özel eğitime ihtiyaç duyan bireylerin kaliteli eğitim aldığını göstermektedir. Bu bireylerin sadece akademik değil her alanda desteklenmesi ve bu alanda çalışanların işbirliği içerisinde çalışması, kişinin gelişimini hızlandırmaktadır. Ekip çalışması bu kadar önemli olduğu için ekibe doğru takım arkadaşlarını bulmakta aileler için hem çok önemli hem de çok zordur.
Peki, Türkiye’de özel eğitimde beraber çalışması gerekenler kimlerdir? (Her bireyin ihtiyacına göre ekip değişebilir) – Aile fertleri – Özel Eğitim Rehabilitasyon Merkezi Müdürü – Okul Müdürü – Özel Eğitim Öğretmeni – Sınıf Öğretmeni – Branş Öğretmenleri (resim, müzik vb.) – Çocuk Gelişimi Uzmanı – Psikolojik Danışman ve Rehberlik Öğretmeni – Psikolog – Tıp personeli (Psikiyatrist, nörolog vb.) – Fizyoterapist – Odyolog – Sosyal Hizmetler Uzmanı – İş ve Uğraşı Terapisti – Dil ve Konuşma Terapisti
Özel Eğitime İhtiyaç Duyan Çocuklarla Süreç Nasıl İlerler?
Öncelikle ailelerin çocuklarını yakından gözlemlemesi, yaşıtları ile kıyaslayabilmek için becerilerindeki aşamaları bilmesi ve çocuğunun özel eğitime ihtiyacı olup olmadığını erken yaşta fark edebilmesi oldukça önemli. Çocuklar özel eğitimi ne kadar erken yaşta alırsa, eğitimin başarısı da o kadar artacaktır. Erken müdahale çoğu zaman mucizeler yaratabilir.
Çocuğunuzun yaşıtlarına göre farklı öğrendiğini düşünüyorsanız; içinizdeki şüpheyi gidermek için bile olsa teşhis amaçlı bir uzmana danışmalısınız. Genelde değerlendirme ve testler bir psikolog veya özel eğitimci tarafından yapılabilirken; tanı bir çocuk psikiyatristi tarafından konmalıdır. Tanı konduktan sonra da aile uygun özel eğitim için bilgilendirilmeli ve yönlendirilmelidir.